Uzmanlara göre çocukluk döneminde bireyin kendini en iyi ifade ettiği yöntem müzik. Müzik eğitimi de çocuğun matematik, fizik, dil gibi birçok alanda daha başarılı olmasına neden oluyor
Yaşamımızdaki en önemli anahtarlardan biri olarak gösterilen müziği en iyisi çocuklardan uzak tutmamak. Ama bunun için de mutlaka müzik aleti çalması gerekmiyor. Şarkı dinlemesi, müzikle iç içe olması yeterli. İTÜ Müzikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yard.Doç.Dr. Atilla Coşkun Toksoy, çocuğun müzikle ilişkisi konusundaki soruları yanıtladı:
Çocukta müzik yeteneği nasıl anlaşılır?
Müzik yeteneği genel olarak; müziğin temel öğelerini kavrama gücünün yanı sıra müziksel okuma-yazma ve müziksel söyleme-çalma alanındaki gösterilen performanstır. Aslına bakılacak olursa tüm çocuklar yeteneklidir. Çünkü müzik, çocukluk döneminde bireyin en önemli ifade araçlarından birisidir. Günümüz gelişmiş ülkelerinde de eğitim uygulamaları bu gerçek göz önünde tutularak gerçekleştirilir. Bununla beraber bireyin bedensel, zihinsel ve duygusal süreçlerindeki gelişim çizgisi bellidir. Yetenekli çocuk, bu gelişim çizgisinin üzerinde özellik ve davranış gösteren çocuktur denilebilir. Bunlar müziksel davranışlara yansır. Örneğin; müziksel hafıza ile ilgili olarak, bir veya bir kaç kez duyduğu bir melodiyi daha sonra hatırlamak ve söylemek, doğru ve düzgün bir entonasyonla gelişim yaşının üzerindeki şarkıları söyleyebilmek, müzik dinlemeye karşı olan ilgi, müziğe bedensel ve ritmik olarak verilen tepkiler v.b. Dikkatli bir gözlemle, çocuğun müzikle olan ilgisi saptanabilir. Burada önemli olan, çocuğa doğru ve sağlıklı müziksel yaşantılar geçirebileceği ortamı yaratmaktır.
Çocuğun yeteneği varsa ne yapmalı?
Mutlaka bir uzman görüşü alınmalı. Müzik yeteneğinin ve algısının saptanmasına yönelik pek çok test bulunuyor. Bu testlerin bazıları, profesyonel müzisyen yetiştiren müzik okullarına öğrenci seçilirken kullanılır. Bunların uygulama ve değerlendirmeleri uzmanlık gerektirir.
Çocuğun hayatında müzik olmalı mı?
Çocuğun hayatında müzik önemli bir yere sahiptir. Anne-baba olarak bizlerin bu önemi kavramımız işleri büyük ölçüde kolaylaştırır. Aileler çoğunlukla bize; "Hocam, çocuğumun müziğe karşı yeteneği var mı? Bir çalgı çalabilir mi?" sorusu ile gelir. Oysa asıl soru, "Müzik eğitimi almanın başka bir deyişle bir çalgı ile uğraşmanın çocuğa ne gibi faydaları olur" şeklinde olmalı. Yapılan araştırmalar,
müzik eğitimi alan çocukların matematik, dil, fizik gibi birçok alanda daha yüksek zeka gösterdiğini sosyolojik ve istatiksel olarak kanıtlamıştır. Yine araştırmalar sonucu, müzikle uğraşmanın ve müzik üretmenin beynin anatomik ve fiziksel yapısını etkilediği ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, müzik yaşantımızdaki anahtarlardan birisidir. Her çocuğun kendi ilgi ve potansiyeli doğrultusunda bu anahtarı kullanmaya hakkı vardır.
Hangi yaşta hangi müzik eğitimi alınmalı?
Temel müzik eğitimi, okul çağında (günümüzde anne karnında!) başlayan ve çocuğa temel müziksel yaşantıları sunan süreçtir. Bu sürecin sağlıklı, doğru ve verimli geçmesi, bireyin geri kalan tüm yaşantısında müzikle olan ilişkilerini belirler. Okul öncesi ve ilköğretim çağındaki müzik dersleri bu yönden büyük önem taşıyor. Amatör müzik eğitimi ise; bireyin bir çalgı veya sesi üzerine kendi isteği doğrultusunda, profesyonel bir amaç gütmeksizin aldığı eğitim ve öğretim süreci olarak tanımlanabilir. Temel müzik eğitimini takiben veya bu süreç içindeki uygun bir zamanda başlanabilir ve ömür boyu sürebilir. Profesyonel müzik eğitimi ise, bireyin performans sanatçısı diğer bir deyişle konser sanatçısı olarak yetişmesine yöneliktir ve onu destekleyen temel ve amatör müzik eğitiminden içerik ve süreç olarak oldukça farklıdır.
Anne babalar ve öğretmenler bu konuda ne yapmalı?
Bu konuda okul-aile işbirliği ön plana çıkıyor. Anne ve babaların görevi çocuklarına uygun müziksel ortamları yaratmak ise öğretmenin görevi de temel müzik yaşantıları ile çocuklara müzik sevgisini kazandırmak, bir yandan da onları gözlemektir. Bu gözlem sonucu aileyi doğru ortam ve süreçlere yönlendirmek öğretmenin sorumluluğundadır. Her çocuk yeteneklidir. Sizinki de... Ancak onun yeteneğini keşfetmesi ve bundan keyif duyması sizin elinizde. Onu, her bireyin "kendine özgü" özellikleri olduğunu göz ardı etmeden ve kimse ile karşılaştırmadan destekleyin. Çocuğunuzun ne kadar yetenekli olduğunu sorgulamaktan öte onu doğru ellere teslim etmeniz gerekir. Çocuğunuzun potansiyelini en doğru şekilde değerlendirecek, pedagojik formasyona sahip uzmanlar gözetiminde müzik eğitimi alması gerekir. Ülkemizde, pek çok kuruluş bu konuda hizmet veriyor. İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı çatısı altındaki EME (Erken Müzik Eğitimi) ve CAKA (Cihat Aşkın ve Küçük Arkadaşları) programları bunlara örnek gösterilebilir
